فونت فارسی :: ایران فونت :: کارگاه تخصصی قلم فارسی

http://irfont.ir/ ایران فونت :: کارگاه تخصصی فونت فارسی :: دانلود فونت فارسی :: دانلود جدیدترین فونت های فارسی :: Workshop of Persian fonts fa http://blog.ir/ //bayanbox.ir/view/8931493741922712342/logo.png http://irfont.ir/ Wed, 13 Apr 2016 20:02:09 +0430 http://irfont.ir/post/195/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4-FontForge <div style="direction:rtl"><p>مقدمه آموزش FontForge : هرگز تردید یا واهمه‌ای به خود راه ندهید. <a href="https://fontforge.github.io">فونت‌فورج</a> آمده است که ساخت و ویرایش قلم را برای شما مثل آب خوردن کند! بلی به همین راحتی! کار با قلم‌ها خیلی ساده‌تر از آن چیزیست که فکر می‌کنید. مهم‌ترین یا سخت‌ترین قسمت ماجرا، داشتن ایده برای طراحی است. این که می‌خواهید فونت شما چه شکلی باشد. بقیه‌اش را بسپارید به فونت‌فورج. حتی اگر ایده‌ای هم ندارید کمی که با فونت فورج کار کنید قطعا به موارد یا ایده‌های جالبی خواهید رسید.</p> <p>البته اگر می‌خواهید کاملا بر مدار مبانی و اصول طراحی قلم حرکت کنید باید ابتدا شاید چند(ین) سال دوره‌های مورد نیاز تحصیل دانش طراحی قلم را بگذارنید (چرا که طراحی قلم از صفر کاری تخصصی، پیچیده و زمانبر می‌باشد و پیاده‌سازی در فونت‌فورج فقط بخشی از ماجراست) اما خب حتی در آن صورت نیز بد نیست این صفحه را بخوانید. مطالعه این مطلب شاید بتواند نقطه آغاز شما برای ورود به دنیای فونت‌ها باشد و با آن قادر شوید قلم دلخواه خود را بسازید.</p> <p>نکته: برای اینکه عملا بتوانید فونتی بسازید نیاز است این صفحه را کامل بخوانید. به ویژه قسمت پرسش و پاسخ.</p> <p>آماده‌اید؟ اگر آری پس در ادامه چند دقیقه‌ای را با فونت‌فورج سپری کنیم.</p> <p><a href="https://fontforge.github.io">فونت‌فورج</a> را که نصب کردید به سراغ یکی از صفحات فونت های آزاد رفته و پس از دریافت فایل سورس، آن را باز کنید. برای شروع شاید <a href="https://github.com/rastikerdar/vazir-font/raw/master/source/Vazir.sfd">قلم وزیر</a> بد نباشد :) </p> <h2>نمای نخست</h2> <p><a href="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/main-window.png"><img alt="صفحه اصلی فونت‌فورج" src="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/main-window.png" title="صفحه اصلی فونت‌فورج"></a></p> <p>اجازه دهید مروری بر موضوعات کلی داشته باشیم. به طور خیلی ساده و کلی زمانی که کامپیوتر می خواهد چیزی را نمایش دهد ابتدا کد آن را بررسی می‌کند که آیا در این جدولی که مشاهده می کنید وجود دارد (و البته خالی نمی باشد) یا خیر. اگر خیر به سراغ جداول فونت های دیگری می رود. آرایش این جدول بر اساس نوع انکدینگی است که در منوی Encoding انتخاب کرده‌ایم:</p> <p><a href="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/encoding.png"><img alt="اندکدینگ" src="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/encoding.png" title="اندکدینگ"></a></p> <p>در جدول اصلی هر کدام از این خانه ها را گلیف (Glyph) می‌نامیم. خانه هایی که به صورت X هستند عملا بدون استفاده می‌باشند و در فونت انکد نمی‌شوند یا به عبارتی در هنگام نمایش مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. اگر هر کدام را باز کنید و تغییراتی درونش اعمال نمایید به طوری که از حالت X خارج شود حتما در هنگام نمایش کد مربوط به آن، مورد استفاده قرار خواهد گرفت. خواه خالی باشد خواه پر. اگر خواستید دوباره به حالت X برگردانید کافیست پس از انتخاب آن در جدول اصلی، از منوی Encoding گزینه Detach &amp; Remove Glyphs را انتخاب نمایید تا کاملا از فونت حذف شود.</p> <p><a href="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/remove-glyph.png"><img alt="اندکدینگ" src="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/remove-glyph.png" title="اندکدینگ"></a></p> <p>از آنجایی که پیدا کردن هر گلیف در این جدول بسیار بزرگ کمی مشکل است، از منوی Encoding گزینه Compact را بر می‌گزینیم.</p> <p><a href="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/compact.png"><img alt="حالت فشرده" src="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/compact.png" title="حالت فشرده نمایش گلیف‌ها"></a></p> <p>الان خیلی بهتر شد. جدولمان حسابی جمع و جور شد. برای شروع به سراغ یکی از گلیف ها یعنی دال با دو بار کلیک می رویم.</p> <p><a href="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/dal.png"><img alt="گلیف دال" src="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/dal.png" title="گلیف دال"></a></p> <p>چند نکته:</p> <ul><li>با کلیدهای ctrl+D می‌توانید Point ها یا همان نقاط که از این به بعد آن‌ها را گره‌ها می نامیم را ببینید یا پنهان کنید. این نامگذاری به دلیل اینکه بسیاری حروف فارسی دارای نقطه هستند انجام می‌دهیم.</li></ul> <p><a href="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/dal-without-points.png"><img alt="گلیف دال بدون گره‌ها" src="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/dal-without-points.png" title="دال بدون گره‌ها"></a></p> <ul><li>با انتخاب منوی View-&gt;Show-&gt;Fill می‌توانید گلیف را به صورت توپر یا توخالی ببینید.</li></ul> <p><a href="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/dal-filled.png"><img alt="گلیف دال توپر" src="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/dal-filled.png" title="دال بدون توپر"></a></p> <ul><li>برای دیدن پیش نمایش گلیف مشابه نمایش در حالت نهایی کلیدهای ctrl+` یا منوی View-&gt;Show-&gt;Preview را انتخاب نمایید.</li></ul> <p><a href="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/dal-preview.png"><img alt="گلیف دال پیش‌نمایش" src="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/dal-preview.png" title="دال پیش‌نمایش"></a></p> <ul> <li>برای بزرگ و کوچک‌نمایی نیز کلیدهای ctrl+= یا از آن بهتر ctrl+غلتک موشی استفاده نمایید. (mouse=موشی، scroll=غلتک)</li> <li>برای بالا و پایین حرکت دادن صفحه فقط غلتک موشی.</li> <li> <p>برای چپ و راست بردن صفحه نیز shift+غلتک موشی.</p> </li> <li> <p>برای Undo یعنی بازگشت به حالت قبل از آخرین تغییر در گلیف و یا Redo یعنی رفتن به حالت پس از تغییر بعدی به ترتیب دکمه های ctrl+Z و ctrl+Y را هرگز فراموش نکنید.</p> </li> </ul> <p>این چند مورد ساده بالا را دائما و به صورت غیر قابل شمارش در حال انجام دادن خواهید بود پس دانستن آنها خیلی کمکتان می‌کند.</p> <p><strong>سوال</strong>: چرا برخی گلیف‌ها را نمی توان ویرایش کرد یا برخی شکل‌ها گره‌ای برای ویرایش ندارند؟ برای پاسخ به بخش پرسش و پاسخ در انتهای مطلب مراجعه نمایید.</p> <h2>متریک‌ها</h2> <p>در تصویر زیر پنج خط اصلی را مشاهده می‌کنید که در هر فونتی دو خط افقی بالا Ascender یا فراز و پایین Descender یا فرود نسبت به خط پایه یا Baseline بیانگر اندازه اصلی ارتفاع کل فونت یا گلیف‌ها با نام Em Size می‌باشد. در واقع این اندازه مربع یا Em Square است اما خب برای دانستن اصل ماجرا به کتب یا مقالات تخصصی آن مراجعه نمایید. این اندازه به واحد تعریف می‌شود که در زمان نمایش بسته به نوع و اندازه واحد مورد استفاده، تبدیل می‌شود. فرض کنید این اندازه ۱۰۰۰ واحد باشد و اندازه ارتفاع گلیف دال شما نیز ۶۰۰ واحد. حال اگر بخواهید قلم را در اندازه ۱۰ پیکسل نمایش دهید ارتفاع گلیف الف ۶ پیکسل خواهد بود. در قلم‌های truetype یا همین قلم وزیر این اندازه بر اساس توانی از دو در نظر گرفته می‌شود. در فونت وزیر اندازه Em دقیقا ۲۰۴۸ واحد و ارتفاع دال نیز حدودا ۹۰۰ و الف ۱۴۰۰ واحد می‌باشد. </p> <p><a href="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/metrics.png"><img alt="متریک" src="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/metrics.png" title="متریک"></a></p> <p>نکته: در فونت وزیر ارتفاع هر کدام از گلیف‌ها صرفا بر اساس آنچه که به چشم خوانا و راحت آمد انتخاب شده‌اند و فرمول خاصی ندارد! :D</p> <p>خط وسط یا پایه یا همان Baseline همانطور که از نامش پیداست خط پایه تمام گلیف‌هاست که هر کدام از گلیف ها به تناسب شکلشان در بالا یا پایین یا هر دو طرف قرار می‌گیرند.</p> <p>تعیین اندازه Em Size در منوی Element-&gt;Font Info در برگه General صورت می‌گیرد. Em Size جمع Ascender و Descender می‌باشد.</p> <p><a href="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/font-info-menu.png"><img alt="منوی اطلاعات فونت" src="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/font-info-menu.png" title="منوی اطلاعات فونت"></a></p> <p><a href="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/font-info-general.png"><img alt="اطلاعات کلی فونت" src="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/font-info-general.png" title="اطلاعات کلی فونت"></a></p> <p>قاعدتا اگر ارتفاع گلیف‌های شما از خط فراز یا فرود تجاوز کند آن قسمت نباید نمایش یابد. اما در برخی قلم‌ها می‌بینید گلیف ها از این محدوده خارج شده‌اند و بدون مشکل رندر می‌شوند. دلیلش تعیین پارامترهای دیگری در فونت تحت برگه OS/2-&gt;Metrics برای نحوه نمایش است که بالاتر از مقدار Em Size تعریف می‌گردند. خارج از این محدوده چیزی نمایش نمی‌یابد.</p> <p><a href="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/font-metrics.png"><img alt="اطلاعات متریک فونت" src="http://rastikerdar.github.io/getting-started-with-fontforge/images/font-metrics.png" title="اطلاعات متریک فونت"></a></p> <p>دو خط عمودی نیز طول گل